توربوشارژر یا پرخوران (turbocharger)

توربو شارژر قطعه ای مکانیکی که در خودروهای سبک و سنگین استفاده میشود .این قطعه مسئولیت مکیدن و دمیدن هوا به داخل سیلندر با فشار بالا را بر عهده دارد. توربو شارژرها با مکیدن هوا باعث تولید اکسیژن بیشتر و در نتیجه سوخت بهتر در سیلندر و موتور ماشین میشود و این موضوع باعث افزایش عملکرد و راندمان بهتر موتور میشود . سیستم توربوشارژر برای نخستین بار در دهه 1900 توسط مهندس مکانیک سوئیسی به نام آلفرد بوچی اختراع شد. از این سیستم برای اولین بار در اواخر قرن 19 استفاده شده است .
عملکرد توربو شارژر به چه صورت میباشد؟
توربوشارژر نوعی از توربین میباشد که وظیفه ی اصلی آن فشرده کردن هوا و فرستادن آنها به داخل محفظه ی احتراق میباشد. سوپر شارژرر و توربو شارژر از لحاظ عملکرد مشابه یکیدیگر هستند و تنها تفاوت آنها در میزان نیرویی است که به تولید آن میپردازند . سوپرشارژرها برای تامین نیروی مورد نیاز به صورت مستقیم از میل لنگ استفاده میکنند ، در حالی که توربو شارژر از گازهای خروجی اگزوز برای تامین نیروی مورد نیاز استفاده میکند. یکی از مزایایی که استفاده از سوپر شارژرها دارد این است که به خاطر متصل شدن مستقیم انها به میل لنگ در عملکرد انها تاخیری صورت نمیگیرد و ازابتدای اینکه راننده شروع به گاز دادن میکند عملکرد این سیستم آغاز میشود. اما توربو شارژرها برای اینکه به چرخش در بیایند نیازمند این هستند انرژی گازهای اگزوز به توربین انتقال پیدا کنند و این موضوع باعث به تاخیر افتادن عملکرد توربو شارژر میشود که به اصطلاح لگ نامیده میشود.
به طور کلی سیستم توربو شارژر یک موتور مکانیکی میباشد که موجب بالا بردن میزان هوای ورودی به داخل موتور میشود. این دستگاه متشکل از دو بخش اصلی میباشد که با هماهنگی یکدیگر باعث بالا بردن فشارهوای ورودی به محفظه سیلندر میشود و در نتیجه راندمان و قدرت کلی موتور را به طرز چشمگیری افزایش میدهد. در ادامه قصد داریم توضیحاتی کوتاه در مورد این دو بخش خدمت شما عزیزان قرار دهیم.
1.توربین (turbine)
2.کمپرسو (comprosor)
توربین به اگزوز و کمپرسور به ورودی های هوای موتور متصل میباشد. جریان هوای خروجی موتور باعث به حرکت در آوردن پروانه های توربین میشود و چرخش پروانه های توربین باعث به کار افتادن کمپرسور میشود. با به کار افتادن کمپرسور هوای بیشتری به داخل موتور فرستاده میشود. ترکیبی از هوا و سوخت بیشتر باعث افزایش کارایی و عملکرد بهترموتور خواهد شد.
البته لازم به ذکر است که این نکته را بدانید که در اکثریت موتورهای توربو حتما باید از یک سیستم خنک کننده کمکی تحت عنوان اینترکولر استفاده شود. این دستگاه خنک کننده دمای هوا را کاهش میدهد و با این کار از افزایش دمای کلی موتور و توربو شارژر و آسیب رسیدن به این سیستم تا حد زیادی جلوگیری میشود.
از مزایای استفاده از توربو شارژر میتوان به افزایش سرعت و قدرت موتور ماشین ، پایین امدن مصرف سوخت و صدای دلنشیینی که در هنگام کار با توربو شارژر تولید میشود ، اشاره نمود. عمدتا توربو شارژر در خودروهای سنگین به منظور افزایش قدرت کاربرد گسترده ای دارند.
توربو شارژر برای چه نوع خودروهایی کاربرد دارد؟
در گذشته از توربو شارژرها برای خودروهای اسپرت به منظور تولید قدرت بیشتر استفاده میشد. در حال حاضر با افزایش استانداردهای مربوط به آلودگی هوا و محیط زیست ، بسیاری از شرکت های خودور سازی از موتورهای کوچک دارای توربو شارژر به عنوان جایگزین موتورهای بزرگ استفاده میکنند.
با استفاده از توربو شارژر یک موتور کوچک قابلیت تولید قدرت یک موتور بزرگ را دارد . موتورهایی که به توربو شارژر مجهز میباشند نیازمد سوخت بالا و اکتان بالا هستند ، لذا بسیاری از موتورهای مجهز به سوپر شارژر که طراحی آنها با هدف کاهش مصرف سوخت صورت گرفته است میتوانند با تزریق سوخت مستقیم از سوخت با اکتان 87 که از لحاظ اقتصادی ارزانتر میباشد، استفاده نمایند.
توربو شارژر برای موتورهای دیزلی کاربرد فراوانی دارند. موتورهای دیزلی مجهز به سیستم توربو شارژر در دور موتور پایین عملکرد مناسبی دارند. ترکیب این نوع از موتورها با توربو شارژرها موجب عملکرد بهتر سوخت در مقایسه با موتورهای بنزینی با توربوشارژر میشود.
نکته بسیار مهمی که در اینجا وجود دارد این است که قطعه ی توربو شارژر بایستی از شرکت های دارای اعتبار خریداری شود و بایستی نسبت به کیفیت ان اطمینان حاصل نمایید علاوه بر این این قطعه بایستی توسط اشخاص متخصص و با دقت بسیار بر روی ماشین نصب شود در غیر اینصورت میتواند به موتور آسیب زیادی برساند.
رانندگان هنگام رانندگی با موتورهای مجهز به توربوشارژر چه نکاتی را بایستی رعایت نمایند؟
یکی از اصلی ترین نکته ها این است که راننده هنگامی را ماشین را روشن میکند نبایستی فورا پدال گاز را فشار دهند بلکه باید برای مدت کوتاهی صبر کنند تا روغن موتور گرم شود و به دمای مطلوب برسد. در این صورت فرایند روغن کاری قسمت های مختلف موتور و همچنین شفت سیستم توربو شارژر به بهترین شکل انجام میشود. در صورتی که راننده از این موضوع بی اطلاع باشد و با روشن کردن خودور اقدام به حرکت با سرعت زیاد نماید عملیات روغن کاری بر روی شفت توربو شارژر به درستی صورت نمیگیرد لذا به خودرو آسیب های جدی وارد میشود که تعمیر آنها هزینه های زیادی برای راننده به همراه خواهد داشت .
یکی از موضوعاتی دیگری که راننده در مورد خودروهای تجهیز شده به توربو شارژر باید در نظر داشته باشد این است که بداند چه زمانی موتور را خاموش کند. در صورتی که راننده مسیری طولانی را با سرعت بالا پیموده ، هنگامی که به مقصد مورد نظر رسید نباید فورا نسبت به خاموش کردن موتور اقدام نماید چراکه این عملیات موجب کاهش ویسکوزیته و یا گرانروی موتور شده و باعث میشود روغن کاری با کیفیت بالایی انجام نگیرد. در این موقعیت راننده بایستی برای مدت کوتاهی صبر نماید تا دمای موتور و روغن پایین بیاید و فرایند خنک کاری شفت توربو شارژر به درستی انجام شود و بعد از این فرایند اگر نسبت به خاموش کردن اقدام کند هیچ آسیبی به این سیستم وارد نخواهد شد.